دندانپزشکی چیست؟ تخصص ، آینده کاری و درآمد دندانپزشک
دندانپزشکی چیست؟ آینده کاری یک دندانپزشک در کشورهای مختلف چگونه است؟ متخصص دندانپزشک و تخصص های این رشته چیست؟ درآمد یک دندانپزشک چقدر است و برای دندانپزشک شدن باید از کجا شروع کنیم؟ شاید در ذهن خود فکر کنید که پاسخ این سوالات را میدانید. با این حال، آکادمی دان در اینجا سعی میکند این سوالات را به صورت علمی و تخصصی و با کمک آمارهای معتبر پاسخ دهد.
با ما همراه باشید.
فهرست موضوعات
دندانپزشکی چیست؟
دندانپزشکی یا پزشکی دندان و دهان، به عنوان یک حرفه، یکی از شاخه های پزشکی با تمرکز بر دندان، دهان و لثه است. از فعالیت های یک دندانپزشک میتوان به پیشگیری و درمان بیماریهای دندان و ساختار پشتیبان دندان، از جمله درمان بیماری های بافت نرم دندان اشاره کرد.
یک دندانپزشک عمومی میتواند دوره های مختلف فوق تخصص یا تخصص را بگذراند و تبدیل به یک متخصص در شاخه های، دندانپزشکی کودکان، پریودنتیکس (بیماری های لثه)، پروتز دندانی، جراحی دهان و فک و صورت، آسیب شناسی دهان و فک و صورت، درمان ریشه (اندودنتیکس)، بهداشت عمومی دهان و دندان، و رادیولوژی دهان و فک و صورت شود.
دندانپزشکی همچنین ممکن است جنبه های دیگری از ساختار کرانیوفاسیال (جمجمه و صورت) از جمله مفصل فکیگیجگاهی را نیز در برگیرد.
فردی که این حرفه را انجام میدهد “دندانپزشک” نامیده میشود.
دندانپزشک کیست؟
دندانپزشک با نام های دیگری مانند پزشک دادان یا جراح دندان هم شناخته میشود. دندانپزشک همراه با تیم پشتیبان خود مانند دستیار دندانپزشک، کارشناس بهداشت دهان و دندان، تکنسین های دندان ساز و بعضی از مواقع با درمانگران دندان همراهی میکند.
بنابراین تمکز دندانپزشک علاوه بر دندان ها، بر روی بیماریهای دهان و حتی فک و صورت هم است.
دندانپزشک چه کاری انجام میدهد؟
این فعالیت ها و وظایف معمولاً جزو کارهایی هستند که دندانپزشک عمومی انجام میدهد تا سلامت دهان و دندان های بیماران را حفظ کند:
تمیز کردن دندان و لثه: پزشکان دندان به پاکسازی دندانها از جرم و پلاکهای دندانی میپردازند.
برداشتن و پر کردن دندان آسیبدیده و حفرهها: برای ترمیم دندان های پوسیده و پر کردن حفرهها از مواد مختلف استفاده میکنند.
نسخهنویسی دارو برای درمان عفونت ها و بیماری های دهان: برای درمان مشکلات عفونی یا بیماریهای دهان، دارو تجویز میکنند.
استفاده از سیلانتها و مواد سفیدکننده برای بهبود ظاهر دندانها: مواد سفیدکننده و سیلانتها برای بهبود زیبایی دندانها به کار میروند.
اعمال بیحسی قبل از انجام اقدامات: برای راحتی بیمار، قبل از درمانهای دندانپزشکی، بیحسی موضعی اعمال میکنند.
گرفتن اشعه ایکس از فکها، دندانها و لثهها و تشخیص بیماریهای دهانی: برای تشخیص مشکلات و بیماریهای دهانی از اشعه ایکس استفاده میشوند.
ساخت مدلهایی برای دندانهای مصنوعی، دندانهای جزئی و روکشها: پزشکان دندان مدلهایی برای دندانهای مصنوعی، پروتزهای جزئی و روکشها طراحی میکنند.
آموزش به بیماران درباره تأثیر رژیم غذایی و بهداشت دهان بر دندانها و لثهها: اهمیت بهداشت دهان و تأثیر رژیم غذایی بر سلامت دهان را به بیماران آموزش میدهند.
اعمال براکتها و سایر دستگاههای اصلاح دندان: برای اصلاح ناهنجاریهای دندانی از دستگاههایی مانند ارتودنسی (براکتها) استفاده میکنند.
تاریخچه دندانپزشکی
تاریخچه دندانپزشکی سرشار از تحولات و رویدادهای مهمی است که این رشته را به شکل امروزی رسانده است. در قرون وسطی، در کشورهایی مانند چین و فرانسه، نخستین کسانی که خدمات دندان پزشکی ارائه میدادند، آرایشگر ها بودند. آنها به دو گروه اصلی تقسیم میشدند: گروه «انجمن آرایشگر ها» که تحصیلکرده و مجاز به انجام جراحی های پیچیده بودند، و گروه «آرایشگرهای عادی» که تنها مجاز به ارائه خدمات بهداشتی مانند اصلاح، کشیدن دندان و برخی جراحی های ساده بودند. در سال ۱۴۰۰ در فرانسه، قانونی تصویب شد که آرایشگر های عادی را از انجام هر نوع جراحی منع میکرد.
در بازه ۱۵۳۰ تا ۱۵۷۵، اولین کتاب های تخصصی در زمینه دندان پزشکی در آلمان و فرانسه منتشر شدند. آمبروآز پاره، جراح سلطنتی فرانسه، کتابی درباره نگهداری و درمان دندان نوشت و نقش مهمی در ارتقاء جایگاه آرایشگر-جراح داشت.
در سال ۱۷۲۸، پیر فوشار، به عنوان پدر دندان پزشکی نوین شناخته شد؛ زیرا نخستین کتاب علمی در مورد فنون و روشهای دندان پزشکی را منتشر کرد. تا سال ۱۷۶۰، دندان پزشکان آموزش دیده از اروپا به آمریکا مهاجرت کردند و دندان پزشکی در آنجا رواج یافت.
در دهه ۱۸۴۰، نخستین دانشکده دندان زشکی و سازمان ملی تأسیس شد. همچنین در همین دوره مدرک “جراح دندان” (DDS) پایه گذاری شد. بین سال های ۱۸۴۶ تا ۱۸۵۵، روشهای نوینی مانند استفاده از بیحسی با اتر و فویل طلای چسبنده معرفی شد.
در سال ۱۸۵۹ انجمن دندان پزشکی آمریکا (ADA) تشکیل شد و در ۱۸۶۷، مدرسه دندان پزشکی هاروارد به عنوان اولین دانشکده وابسته به دانشگاه، راهاندازی شد.
از مهمترین اختراعات قرن بیستم میتوان به روکشهای چینی (۱۹۰۳)، داروی نووکائین (۱۹۰۵)، مسواک نایلونی (۱۹۳۸)، فلوراید در آب آشامیدنی (۱۹۴۵) و مسواک برقی (۱۹۶۰) اشاره کرد. همچنین کشف اشعه ایکس در سال ۱۸۹۵ توسط ویلهلم رونتگن، انقلابی در تشخیص های دندانی به وجود آورد.
تحصیل دندانپزشکی
تحصیل دندانپزشکی در کشورهای مختلف متفاوت است. در ایران تحصیل در رشته دندان 6 سال است که شامل ۲ سال دوره علوم پایه و ۴ سال دوره بالین میشود. برای ورود به این رشته نیاز به مدرک فارغالتحصیلی دبیرستان یا دوره متوسطه در رشته تجربی دارید. در بسیاری از کشورهای اروپایی این دوره به صورت سینگل کورس به معنی دوره پیوسته از دبیرستان تا پزشکی عمومی ارائه میشود.
در جدول زیر مقاطع تحصیلی که منجر به دریافت دکترای دندانپزشکی (DMD یا DDS) در ایران، اروپا و آمریکا مقایسه شده است:
کشور | مراحل تحصیلی | مدت زمان تحصیل |
---|---|---|
ایران | 1. دیپلم دبیرستان (رشته تجربی) | 6 سال |
2. کنکور سراسری رشته تجربی | ||
3. دوره کارشناسی (دکترای عمومی) | ||
اروپا | 1. مدرک دیپلم دبیرستان (رشته مشابه علوم تجربی) | 5-6 سال |
2. پذیرش در دانشگاه (از طریق آزمون ورودی یا مصاحبه) | ||
3. دوره (Bachelor + Master’s) | ||
آمریکا | 1. مدرک لیسانس (رشتههای علوم پایه مانند زیستشناسی یا شیمی) | 8 سال (4 سال لیسانس + 4 سال) |
2. آزمون ورودی (DAT) | ||
3. دوره دندانپزشکی (DDS یا DMD) |
در این جدول، تفاوت های اصلی بین مسیرهای تحصیلی دندانپزشکی در سه منطقه بررسی شده است. اگر مایل به تحصیل در ایتالیا یا کشورهای اروپایی هستید، از سالهای سوم یا چهارم برای تعامل با بیماران باید زبان بومی آن کشور را بیاموزید.
تخصص های دندانپزشکی
حالا دیگر شما یک پزشک عمومی دندان یا دندانپزشک عمومی هستید. بسیاری از دندانپزشکان مایل هستند تحصیلات خود را ادامه دهند و در یکی از تخصص های مختلف فعالیت کنند.
تخصص به شاخه های مختلفی از دندانپزشکی گفته میشود که پس از گذراندن دوره عمومی و دریافت مدرک دکتری دندانپزشکی (DDS یا DMD) میتوانند در آنها آموزش ببینند و به درمانهای تخصصیتر بپردازند. این تخصص ها معمولاً شامل آموزش های بیشتر و سال ها تجربه عملی هستند.
تخصص دندانپزشکی چند سال است؟
دوره های تخصص بصورت میانگین 3 سال هستند. در این دوره متقاضی به عنوان دستیار فعالیت میکند و باید در نظر داشت که مدت زمان لازم برای دوره های تخصصی مانند جراحی دهان، فک و صورت بیشتر از سه سال زمان میبرد.
لیست تخصص های دندان پزشکی
لیست تخصصهای دندانپزشکی تحت نظر ADA:
بیهوشی – مطالعه و تجویز بیهوشی عمومی، آرام بخشی، بیحسی موضعی و روشهای پیشرفته کنترل درد.
بهداشت عمومی دندان– مطالعه اپیدمیولوژی و سیاستهای اجتماعی سلامت.
اندودنتیکس – درمان کانال ریشه و مطالعه بیماری های پالپ دندان.
آسیب شناسی دهان و فک و صورت – مطالعه، تشخیص و گاهی درمان بیماریهای مرتبط با دهان و فک و صورت.
رادیولوژی دهان و فک و صورت – مطالعه و تفسیر رادیولوژیک بیماری های دهان و فک و صورت.
جراحی دهان و فک و صورت – کشیدن دندانها، ایمپلنت و جراحی فک و صورت که شامل اصلاح نقص مادرزادی صورت نیز میشود.
جراحی دهان – تخصص شناخته شده در اروپا و استرالیا. تخصصی که به جراحی درون حفره دهان اختصاص دارد. عمدتاً کشیدن دندانها، آشکارسازی دندانها، درمان ضایعات کیستیک و درمان بیماران با عوامل پیچیده پزشکی.
پزشکی دهان – رشتهای از دندان پزشکی که به مراقبتهای بهداشتی دهانی بیماران با مشکلات پزشکی پیچیده میپردازد – شامل تشخیص و مدیریت شرایط پزشکی که بر ناحیه دهان و فک و صورت تأثیر میگذارد.
درد اوروفاسیال – تخصصی که شامل تشخیص، مدیریت و درمان اختلالات درد در ناحیه فک، دهان، صورت و مناطق مرتبط است.
ارتودنسی و ارتوپدی دنتوفاسیال – صافکردن دندان و تغییر رشد میانه صورت و فک پایین.
پریودنتیکس – مطالعه و درمان بیماری های لثه (غیرجراحی و جراحی) و همچنین قرار دادن و نگهداری ایمپلنتهای دندانی.
دندان پزشکی کودکان (پیش از این پودودنتیکس) – برای کودکان. دندانها، استخوانها و فکها در کودکان به طور مداوم رشد میکنند و برخی مسائل دندانی در کودکان نیاز به توجه خاص دارند.
پروتز دندانی – دندانهای مصنوعی، بریجها و ایمپلنتهای دندانی (ترمیم/قرار دادن). برخی از پروتز دندانپزشکان آموزشهای خود را در زمینه “پروتز دهان و فک و صورت” ادامه میدهند که به جایگزینی ساختارهای صورت گمشده مانند گوشها، چشمها، بینیها و غیره میپردازد.
لیست تخصصها تحت نظر ABDS:
ایمپلنتشناسی دهان/ایمپلنت
پزشکی دهان
درد اوروفاسیال
بیهوشی
آینده شغلی دندانپزشک
تقاضا برای خدمات دندانپزشکی در حال افزایش است و این موضوع ناشی از جمعیت سالمند و افزایش آگاهی از اهمیت سلامت دهان است. طبق گزارش اداره آمار کار ایالات متحده، پیش بینی میشود که استخدام دندان پزشکان از سال 2022 تا 2032 به میزان 4 درصد رشد داشته باشد که بیشتر از متوسط رشد شغلی در تمامی مشاغل است. این رشد قرار است فرصتهای شغلی جدید زیادی برای دندانپزشکان تازهکار ایجاد کند.
دندان پزشکان میتوانند در انواع مختلفی از مشاغل فعالیت کنند. در زیر به برخی از مشاغل و فرصت های شغلی وجود دارد اشاره شده است:
دندانپزشکی عمومی
دندانپزشکان میتوانند به عنوان دندانپزشک عمومی در مطبهای خصوصی یا کلینیک فعالیت کنند. در این شغل، آنها به تشخیص، درمان، پیشگیری و مراقبت از مشکلات دندان و لثه پرداخته و خدماتی مانند پرکردن دندان، کشیدن دندان، درمان ریشه و بهداشت دهان را انجام میدهند.دندانپزشک متخصص
میتوانند به تخصص های مختلفی مانند ارتودنسی، جراحی دهان و فک و صورت، دندانپزشکی کودکان (پدودنتیک)، اندودنتیک (درمان ریشه)، پریودنتیک (درمان بیماریهای لثه) و پروتز دندانی (ترمیم دندانهای از دست رفته) پرداخته و در این زمینهها فعالیت کنند.آموزش
پزشک دندان میتوانند در دانشگاهها و موسسات آموزشی به تدریس و آموزش دانشجویان دندانپزشکی پرداخته و در توسعه علم دندان نقش داشته باشند.مدیر یا مالک مطب دندانپزشکی
بسیاری از دندانپزشکان تصمیم میگیرند که مطب خود را راهاندازی کنند و به عنوان کارفرما و مدیر، خدمات را به بیماران ارائه دهند.کار در بیمارستانها و مراکز درمانی
پزشک دندان میتواند در بیمارستانها و کلینیکهای درمانی بزرگ به عنوان متخصص دندانپزشکی در بخشهای مختلف مانند جراحی فک و صورت یا دندانپزشکی کودکان مشغول به کار شود.پزشک قانونی
دندانپزشکان میتوانند در زمینه دندانپزشکی قانونی فعالیت کنند و به بررسی و تحلیل آثار دندانها در پروندههای قانونی و جنایی کمک کنند.پژوهشگر دندانپزشکی
پزشکان دندان میتوانند به تحقیقات علمی در زمینههای مختلف دندانپزشکی مانند درمانهای نوین، بهداشت دهان، تکنولوژیهای جدید و پیشگیری از بیماریهای دندانی بپردازند.تلههلث دندانپزشکی
با گسترش خدمات بهداشتی از راه دور، میتوانند از طریق مشاورههای آنلاین و تلههلث به بیماران خود خدمات ارائه دهند، به ویژه در مناطق دورافتاده یا برای کسانی که دسترسی به دندانپزشکی ندارند.صنعت دندانپزشکی
پزشکان دندان میتوانند در صنعت دندانپزشکی فعالیت کنند و در زمینههایی مانند تولید تجهیزات دندانپزشکی، مواد دندانپزشکی یا توسعه تکنولوژیهای نوین در دندانپزشکی همکاری داشته باشند.دندانپزشک در سازمانهای بهداشت عمومی
برخی پزشکان دندان در سازمانهای بهداشت عمومی و نهادهای دولتی مشغول به کار میشوند و به توسعه برنامههای پیشگیری از بیماریهای دندانی و ارتقای سلامت عمومی کمک میکنند.
درآمد دندان پزشکی چقدر است؟
در ایران درآمد در سال ۱۴۰۴، با توجه به عواملی مانند تخصص، تجربه، موقعیت جغرافیایی و نوع خدمات ارائهشده، درآمد در ایران به صورت زیر تخمین زده میشود:
پزشک دندان عمومی: میانگین درآمد ماهانه بین ۱۱,۰۰۰,۰۰۰ تا ۵۵,۵۰۰,۰۰۰ تومان است. IranTalent
پزشک دندان متخصص: متخصصان ارتودنسی و جراحان دهان و فک و صورت میتوانند درآمدهای بالاتری داشته باشند که ممکن است به ۲۵۰,۰۰۰ یورو در سال نیز برسد. یک پزشک+1JobVision+1
توجه به این نکته ضروری است که این ارقام تقریبی هستند و ممکن است با توجه به تغییرات اقتصادی و تورم در سال ۱۴۰۴ تغییر کنند.
در پایان
در اینجا آکادمی دان توضیح داد که پزشک دندان چیست و دندانپزشکی کیست. همچنین فعالیت های دندانپزشک را توضیح دادیم و درباره تاریخچه این حرفه پزشکی توضیح دادیم. همچنین درباره تخصص ها، آینده شغلی و درآمد دندانپزشکان توضیح دادیم.
برای شما آرزوی موفقیت داریم.
پاسخ سوالات شما تا حداکثر چند ساعت به ایمیل شما ارسال میشود:
به این مطلب امتیاز دهید
5/5
مشاورین ما امروز با شما تماس میگیرند.